سنگ‌‌‌شناسی، ژئوشیمی، پتروژنز و بررسی آلایش ماگمایی آتشفشان شاه خیرالله (غرب معدن سرچشمه)

آتشفشان شاه خیرالله با سن نئوژن در جنوب شرق کمربند ماگمایی ارومیه - دختر در غرب معدن مس سرچشمه قرار دارد. این آتشفشان شامل سنگ‌های آذرآواری، گدازه‌‌‌ها و توده‌‌‌های ساب ولکانیک است که روی سنگ‌های بازالتی ائوسن قرار دارد. بر اساس مطالعات پتروگرافی آتشفشان شاه خیرالله شامل سه نوع سنگ داسیت، تراکی داسیت و تراکی آندزیت می‌‌‌باشد کانی‌های اصلی این سنگ‌ها شامل پلاژیوکلاز، کوارتز، هورنبلند، بیوتیت است و بافت اصلی آنها پورفیری می‌‌‌باشد. در درشت بلورهای پلاژیوکلاز بافت غیرتعادلی همچون بافت غربالی و منطقه‌بندی وجود دارد که می‌توان به تغییرات فشار بخار آب و کاهش فشار در حین بالا آمدن ماگما نسبت داد. مطالعات ژئوشیمیایی نشان می‌‌‌دهد که ماگمای اولیه این سنگ‌ها کلسیمی - قلیایی بوده. همچنین داده‌‌‌های زمین شیمیایی غنی‌شدگی از عناصر LREE و تهی‌شدگی از HREE نشان می‌‌‌دهند. نمودارهای عنکبوتی نرمالیز شده نسبت به گوشته اولیه و کندریت، فرآیند تفریق و آلودگی پوسته‌‌‌ای را روی ماگمای اولیه این سنگ‌ها نشان می‌‌‌دهد. در تغییرات ماگمایی سنگ‌های آتشفشانی شاه خیرالله فرآیندهای AFC مؤثر بوده است که با شواهد کانی‌‌‌شناسی و ژئوشیمیایی قابل درک است. علاوه بر این غنی‌شدگی در LILE و Pb نشان‌دهنده‌‌‌ی آلودگی پوسته‌‌‌ای است. آنومالی منفی Ti, Nb می‌‌‌تواند بیانگر این باشد که آتشفشان شاه خیرالله در یک محیط قوس آتشفشانی از نوع حاشیه فعال قاره‌‌‌ای تشکیل شده است.